مقایسه استیل 201 و 304 از نظر ساختار و کاربرد

مقایسه استیل 201 و 304 نیازمند داشتن اطلاعات نسبی راجع به هرکدام از این دو استیل است. به منظور مقایسه استیل 201 و 304 ابتدا باید به ساختار فیزیکی هر دوی آن‌ها توجه کرد؛ سپس باید مقاومت این دو نوع استیل را با یکدیگر مقایسه کرد و به کاربرد هریک از آن‌ها پرداخت. فولادهای آلیاژی را می‌توان به سه گروه 200، 300 و 400 ‌تقسیم‌بندی کرد. فولادهای سری ۲۰۰ و ۳۰۰ شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند، اما مهم‌‌ترین تفاوتی که بین این دو نوع استیل وجود دارد، مقدار نیکل موجود در آن‌ها است.

مقدار نیکل موجود در فولادهای سری 200 کمتر از ۵ درصد است و درصد بیشتری از این فولاد را منگنز و کروم تشکیل داده است. این فولاد در برابر خوردگی مقاومت کمتری دارد، اما از آنجایی که قیمت آن پایین‌تر است، در بیشتر کاربرد‌ها مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد. مقدار نیکل موجود در فولاد 304 بیشتر از مقدار نیکل موجود در فولاد 201 است. در این مقاله به مقایسه استیل 201 و 304 می‌پردازیم.

ویژگی استیل 201 و 304

استیل ۳۰۴ که در صنعت فولاد با نام 8/18 نیز شناخته‌ می‌شود، فولادی است که علاوه‌بر صنعت، در حوزه پزشکی و به عنوان یک ماده بهداشتی نیز مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد. وجود عنصر نیکل در فولاد 304 باعث‌ می‌شود مقاومت به خوردگی این فولاد افزایش پیدا کند.

عناصر مهم استیل ۳۰۴ نیکل و کروم هستند، اما عناصر دیگری نیز در این نوع فولاد وجود دارد. زمانی که در یک فولاد، مقدار نیکل بیشتر از ۸ درصد و مقدار کروم بالاتر از ۱۸ درصد باشد، آن را فولاد ۳۰۴ نام‌گذاری‌ می‌کنند. به همین دلیل است که نام فولاد 304، فولاد 8/18 است؛ زیرا این اعداد برگرفته از مقدار نیکل و کروم موجود در استیل 304 است.

استیل ۲۰۱ نیز یکی از استیل‌هایی است که در گروه فولاد ضدزنگ دسته‌بندی‌ می‌شود و به دلیل قیمت پایین و کیفیت‌های مشابهی که با استیل ۳۰۴ دارد،‌ می‌تواند جایگزین مناسبی برای استیل ۳۰۴ باشد. استیل ۲۰۱ در دماهای سرد دارای مقاومت بالاتری نسبت به سایر استیل‌ها است.

مقایسه استیل 201 و 304 از نظر ساختار

در مقایسه استیل 201 و 304 باید گفت، فولاد ۲۰۱ نیز مانند فولاد ۳۰۴ یک فولاد ‌ضدزنگ است، البته این فولاد، دارای منگنز‌ می‌باشد که باعث شده است، مقاومت آن در برابر ‌زنگ‌زدگی از فولاد 304 پایین‌تر بیاید.

کسانی که در صنعت فولاد ‌ضدزنگ کار‌ می‌کنند، به آسانی‌ نمی‌توانند تفاوت بین فولاد ‌ضدزنگ ۲۰۱ و ۳۰۴ را از یکدیگر متوجه شوند و بین آن‌ها تفاوت قائل شوند.

رنگ فولاد ‌ضدزنگ ۲۰۱ تیره‌تر از فولاد ۳۰۴ است؛ البته تشخیص تفاوت رنگ این دو فولاد با چشم غیرمسلح دشوار است.

از آنجایی که فولاد ‌ضدزنگ ۳۰۴ حاوی کروم بیشتری است، در مقایسه استیل 201 و 304 باید گفت، فولاد 304 مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد؛ ازهمین‌رو از آن در کاربردهای بسیاری مانند «سیستم شوتینگ زباله» و «کانال تهویه هوا»، از جمله کانال گرد و کانال چهارگوش استفاده‌ می‌شود؛ البته بهتر است قبل از استفاده از این استیل‌ها آن‌ها را گالوانیزه کنند که مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و ‌زنگ‌زدگی افزایش بیشتری پیدا کند.

یکی دیگر از مواردی که در مقایسه استیل 201 و 304 باید به آن اشاره کرد، این است که فولاد ‌ضدزنگ ۲۰۱ معمولا راحت‌تر از فولاد ۳۰۴ زنگ‌ می‌زند و همین موضوع سبب شده است که استیل ۳۰۴ از استیل ۲۰۱ گران‌تر باشد.

مقایسه استیل 201 و 304 از نظر چقرمگی

فولاد ۲۰۱ مانند فولاد ۳۰۴ دارای مقاومت در برابر خوردگی مناسبی نیست؛ زیرا به دلیل وجود کربن بیشتر در فولاد ۲۰۱ نسبت به ۳۰۴، این فولاد سخت‌تر و شکننده‌تر از فولاد ۳۰۴ است.

در مقایسه استیل 201 و 304 باید به چقرمگی نیز توجه کرد. فولاد ۳۰۴ چقرمگی بیشتری نسبت به 201 دارد؛ یعنی اگر با استفاده از یک چاقو بر روی سطح فولاد ۳۰۴ و ۲۰۱ یک خط محکم بکشید، خراش‌هایی که بر روی فولاد ۲۰۱ است، بسیار واضح‌تر از فولاد ۳۰۴ خواهد بود.

فولاد ۳۰۴ در برابر خوردگی در برابر حرارت و استحکام در دمای پایین بسیار مقاوم است. البته اگر بخواهید از فولاد ۳۰۴ در محیط‌های صنعتی که درجه آلودگی آن‌ها زیاد است استفاده کنید، نیاز است که فولاد ۳۰۴ را برای جلوگیری از خوردگی تمیز کنید.

مقایسه استیل 201 و 304 از نظر فرم‎پذیری

فولاد ۲۰۱ نسبت به فولاد ۳۰۴ قابلیت جوشکاری و فرم‌پذیری کمتری دارد؛ زیرا مستحکم‌تر است. از طرفی استیل ۲۰۱ را در گروه فلزات آستنیتی قرار‌ می‌دهند. در صورتی که استیل ۳۰۴ جزو فولاد‌های آستنیتی است.

کاربرد استیل 201 و 304

استیل 201 و 304 به دلیل خاصیت مقاومت در برابر خوردگی و ‌زنگ‌زدگی در صنعت مورد استفاده قرار‌ می‌گیرند. نمونه‌هایی از این کاربردها در لیست زیر آورده شده است:

1. برای ساخت بطری‌های آب عایق شده.

2. لیوان فولادی ‌ضدزنگ.

3. جعبه ناهار عایق شده.

4. شیکر استیل ‌ضدزنگ.

5. برای ساخت کانال‌های انتقال هوا مانند کانال گرد و کانال چهارگوش. البته باید گفت که اگر در ساخت کانال به انعطاف‌پذیری بالا نیاز باشد، مانند کانال فلکسیبل، دیگر‌ نمی‌توان از فولاد استفاده کرد و باید از مواد دیگری که دارای انعطاف بالا و جنس سبک هستند، به عنوان جایگزین استفاده نمود.

6. برای ساخت انواع قاب‌های ساعت و بند ساعت، لوله‌های تزیینی، لوله‌های صنعتی و… از فولاد ۲۰۱ استفاده‌ می‌شود.

7. از فولاد ۳۰۴ برای ساخت عناصر مختلف ساختمانی در صنعت ساخت‌وساز، دکوراسیون و مبلمان، صنایع غذایی و پزشکی استفاده‌ می‌شود.

روش تشخیص استیل 201 از 304

برای تشخیص اینکه یک فولاد از نوع ۲۰۱ است یا ۳۰۴ چند روش وجود دارد که در ادامه به آن‌ها‌ می‌پردازیم:

1. وجود منگنز بیشتر در فولاد ۲۰۱ باعث شده است که این فولاد در برابر آهن‌رباهای بسیار قوی واکنش نشان دهد.

2. اگر با استفاده از یک جسم نوک‌تیز بر روی هر دو فولاد خراش ایجاد شود، استیل ۳۰۴ مقاومت بیشتری از خود نشان‌ می‌دهد و خراش چندان قابل مشاهده نیست

3. مقایسه استیل 201 و 304 در برابر محلول‌های اسیدی به این صورت است که استیل ۲۰۱ دارای مقاومت کمتری نسبت به ۳۰۴ است.